Sahip olduğu ulusal ve manevi karakter, hissiyat ve niyetlerini şiirlerine de yansıtan usta kalem, “Bayrak”, “Fetih Marşı”, “Kalk Yiğidim”, “Dua” ve “Naat” üzere kıymetli yapıtlarıyla tanınıyor.
Asıl ismi Mehmet Arif olan Asya, Tokatlı Ziver Efendi ile Tırnovalı Zehra Hanım’ın tek çocuğu olarak, 1904’te Çatalca İnceğiz köyünde dünyaya geldi.
Henüz 7 günlükken babasını veba hastalığından kaybeden Asya, annesinin yeni bir evlilik yapıp Filistin’e gitmesiyle akrabalarının yanında büyümek zorunda kaldı.
Birinci Dünya Savaşı yıllarında “Gülşen-i Maarif Rüştiyesi”nde eğitim alan şair, bu periyotta hakim olan milliyetçi hislerin tesiriyle şiire başladı ve daha sonra eğitimini parasız yatılı olarak Bolu ve Kastamonu liselerinde sürdürdü.
Şiirlerinde sade bir üslup kullanan Asya’nın birinci şiirleri, hocası Enver Kemal Bey’in yönettiği “Gençlik” mecmuasında yer aldı.
İlk şiir kitabı Heykeltıraş 1924’te okurla buluştu
Öğrenimine “Darülmuallimin-i Aliye”nin (Yüksek Öğretmen Okulu) Edebiyat Bölümünde devam eden Asya’nın ilk şiir kitabı “Heykeltıraş”, 1924’de bu okulda öğrenciyken yayımlandı.
Okul yıllarında Anadolu Ajansının yanı sıra İstanbul Postanesi’nde de çalışan şair, son sınıftayken birinci eşi Hatice Semiha Hanım’la evlendi ve çiftin iki çocuğu oldu.
Arif Nihat Asya, mezun olduktan sonra Adana Lisesi ile kız ve erkek öğretmen okullarında 14 yıl edebiyat öğretmenliği ve idarecilik yaptı.
Öğretmenlik periyodunda Üsküdar Mevlevihanesi’nin son piri Ahmet Remzi Akyürek ile tanışan Asya, tasavvufi şiirler de kaleme aldı.
Hem edebi hem de ferdî hayatında kıymetli yeri olan Mevlevilik niyetini 1933 yılında tanımaya başlayan ve Mevlevi Dedesi Ahmet Remzi Akyürek’ten el alan Asya, Mevlevilik zahmetinden geçerek Mevlevi piri rütbesine erişti.
Askerdeyken “Asya” soyadını aldı
Usta şair, askerlik vazifesi esnasında “Türklerin cet vatanına, hasretin bir tezahürü olarak” Asya soyadını aldı.
“Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü” mısraıyla başlayan “Bayrak” şiiriyle tanınan ve “Bayrak Şairi” olarak anılmaya başlayan Asya’nın 1940’ta yazdığı bu şiiri, evvel “Görüşler” mecmuasında, daha sonra da “Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor” isimli şiir kitabının 1946’da çıkan birinci baskısında yer buldu.
İlk evliliğini sonlandırarak kimya öğretmeni Servet Akdoğan ile ikinci evliliğini yapan şairin bir kız, bir erkek çocuğu daha oldu.
Adana milletvekilliği vazifesinin akabinde çeşitli yerlerde öğretmenlik yapan ve 1962’de emekli olan bayrak şairi, 5 Ocak 1975’te tedavi gördüğü Ankara Numune Hastanesi’nde vefat etti.
Şiirlerinde kahramanlık ve tarih hislerini işledi
Arif Nihat Asya’nın şiirlerinde halk ve divan edebiyatı nazım formları yanında çağdaş edebiyatın nazım biçimleri de yer buldu.
Rubailerden oluşan 5 başka kitap kaleme alan Asya, şiirlerinde kahramanlık ve tarih duygusu, din, aşk, tabiat ve memleket hoşluklarını mevzu edindi. Üslup açısından titiz bir şair olarak kabul edilen Asya, şiirlerini bir biçim disiplini çerçevesinde yazdı.
Eserlerini ince mecazlar ve telmihlerle zenginleştiren usta şair, Türkçeye önemli bir fonksiyon ve sorumluluk yükleyerek, lisanını bir şuur durumu olarak düşündü.
Asya, “Biz, kısık sesleriz, minareleri, sen, ezansız bırakma Allahım! Ya çağır şurda bal yapanlarını, Ya kovansız bırakma Allahım!” mısralarıyla başlayan “Dua”nın da ortasında bulunduğu şiirlerinde ulusal ve manevi hisleri işledi.
Düşünce ve deneme cinsinde eserler de verdi
Türkiye’nin farklı bölgelerindeki okullara ismi verilen, ismine her yıl şiir ezberleme müsabakaları düzenlenen Asya’nın niyet ve deneme tipinde “Kanatlar ve Gagalar”, “Enikli Kapı”, “Terazi Kendini Tartamaz”, “Tehdit Mektupları”, “Onlar Bu Lisandan Anlar”, “Aramak ve Söyleyememek” ve “Kanatlarını Arayanlar isimli yapıtları bulunuyor.
Arif Nihat Asya, “Heykeltıraş”, “Yastığımın Rüyası”, “Ayetler”, “Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor”, “Kubbe-i Hadra”, “Kökler ve Dallar”, “Emzikler”, “Dualar ve Aminler”, “Aynalarda Kalan”, “Bütün Eserleri”, “Rubaiyyat-ı Arif”, “Kıbrıs Rubaileri”, “Nisan”, “Kova Burcu”, “Avrupa’dan Rubailer” üzere pek çok şiirini Türk milletine miras bıraktı.
Şairin daha evvel yayımlanmamış yazılarıyla birlikte bütün yapıtları 1975-1977 yıllarında 12 kitaplık bir külliyat halinde basıldı.
Asya’nın “Bayrak”, “Fetih Marşı”, “Kalk Yiğidim”, “Dua” ve “Naat” üzere pek çok şiiri hala edebiyatçı, siyasetçi ve kanaat başkanlarının konuşmalarında sıkça yer buluyor.
(AA)