ABD Başkanı Joe Biden’ın Afganistan’da terör örgütü El Kural ile uğraşta Taliban’dan yardım aldıklarına yönelik açıklaması, Afgan siyasetinde tartışmalara yol açtı.
Taliban sonrası milletlerarası toplum, sık sık DAEŞ ve El-Kaide üzere terör örgütlerinin Afganistan’daki faaliyetlerini artırdığını belirtirken ABD, Temmuz 2022’de El-Kaide elebaşı Eymen ez-Zevahiri’yi başşehir Kabil’de düzenlediği operasyonla öldürdü.
Yakın vakitte yayımlanan Birleşmiş Milletler (BM) raporunda da Taliban ile El-Kaide ortasındaki ilgilerin geliştiği hatta kimi El-Kaide mensuplarının valilik üzere üst seviye makamlara getirildiği öne sürüldü.
Ancak ABD Başkanı Biden’ın dün basın açıklamasında kullandığı tabirler, başta Afganistan olmak üzere tüm dünyada şaşkınlık yarattı.
Biden, “Afganistan hakkında ne dediğimi hatırlıyor musunuz? El Kural’ın orada olmayacağını söyledim. Taliban’dan yardım alacağımızı söyledim. Şu an ne oluyor? Basınınızı okuyun, ben haklıydım.” tabirlerini kullandı.
TALİBAN İDARESİ, AÇIKLAMAYI MEMNUNİYETLE KARŞILADI
Biden’ın açıklaması, Taliban tarafından “Afganistan’da El-Kaide’nin var olmadığının itirafı” halinde değerlendirildi.
Al Jazeera’ya konuşan Taliban süreksiz hükümetinin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki, Biden’ın açıklamalarını gerçeklerin anlaşılması olarak yorumlarken Sözcüsü Abdul Kahhar Belhi de bu sözlerin BM raporunu çürüttüğünü ileri sürdü.
TALİBAN MUHALİFLERİNDEN AĞIR TEPKİ
Biden’ın açıklaması, Taliban karşısı eski siyasetçilerin de olduğu geniş bir kesim tarafından reaksiyonla karşılandı.
Bazı paylaşımlarda Taliban’ın ABD’nin “kuklası ve kölesi” olduğu söz edilirken ABD ile Taliban ortasında açıklanmayan güvenlik ve istihbari seviyede kapalı mutabakatların bulunduğu ileri sürüldü.
Kimileri de bu açıklamanın ABD iç kamuoyunu hedeflediğini ve yaklaşan ABD Başkanlık seçimlerine gidilirken Biden’ın Afganistan’dan çekilme periyodunda neden olunan yanılgıları örtmek istediğini sav etti.
Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Emrullah Salih, Taliban ile ABD ortasında imzalanan Doha Muahedesi’nin ülkeye istikrar getirmeyi hedeflemediğini belirterek, bu mutabakatla ABD’nin bölgedeki planlarını uygulamak için Taliban’ı “paralı asker” olarak istihdam ettiğini ileri sürdü.
Salih, Doha Mutabakatı’nın Afganistan’a yönelik komplo ve Batı’nın asıl maksadını gizlemek istediği muahedenin ülkesinin ulusal çıkarlarına karşıt olduğunu savundu.
Eski Afganistan Ulusal Güvenlik Yöneticisi ve eski cumhurbaşkanı adaylarından Rahmetullah Nebil ise Biden’ın açıklamasını, Doha Muahedesi’nin “gizli eklerinin ifşası” olarak nitelendirdi. Nebil, Taliban’ı gerçekte “ABD’nin bu bölgedeki Wagner”i olarak tanımladı.
Eski Afganistan İnsan Hakları Komisyonu Başkanı Şehrzad Ekber de Taliban’ın insan haklarına yönelik ihlallerini öne çıkararak ABD’nin “yardım almasını” eleştirdi.
TALİBAN’DAN TENKİTLERE YANIT
Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid ise yansılara cevap verdi.
Mücahid, Biden’ın açıklamalarının Taliban’ın taahhütlerini yerine getirdiğinin ispatı olduğunu savunarak, kendilerini eleştirenlerin Afganistan’ın işgal altında bulunduğu periyotta ABD’nin kölesi olduklarını ve bu ülke ismine casusluk yaptıklarını öne sürdü.
Mücahid, şu tabirleri kullandı:
“Bugün ülkeniz tüm kararlarında bağımsızdır. Bu da özgürlük manasına geliyor, kölelik değil. İslam Buyrukluğu (Taliban), ABD’nin kölesi olsaydı zulme maruz kalmazdı, resmen tanınırdı ve gelişmesinin önünde mahzurlar yaratılmazdı.”