Gergin ziyaret: Macron Cezayir’e gidiyor

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun’un resmî daveti üzerine bu hafta Cezayir’i ziyaret edecek. En son 2017’de Cezayir’e giden Macron’un kelam konusu ziyareti, iki ülke ortasındaki ilgilerin gerildiği bir vakit dilimine denk gelmesiyle de dikkatleri çekiyor. Fransa, 132 yıl boyunca sömürge idaresi altında tuttuğu Cezayir’de hâlâ tesirli bir aktör olarak uzunluk göstermeye çalışıyor.

Macron, ülkesinde cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasının sürat kazandığı bir süreçte, diplomatik teamüllere hiçbir halde sığmayacak kimi açıklamalar yaparak, Fransa-Cezayir bağlarının krize sürüklenmesine yol açmıştı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron

“CEZAYİR VAR MIYDI?”

Emmanuel Macron’un kriz yaratan açıklamalarından birincisi, geçtiğimiz yıl Le Monde gazetesine verdiği bir röportaj sırasında sarf ettiği “1830’dan evvel Cezayir diye bir ulus var mıydı?” cümlesiydi. Cezayir’de büyük bir öfkeye yol açan bu kelamlar, ülkede en üst seviyede kınanmış, ayrıyeten toplumsal medyada da Macron ve Fransa’ya yönelik bir reaksiyon tufanına yol açmıştı. Cezayir idaresi yalnızca zıt açıklamalarla yetinmemiş, Paris’teki büyükelçisini ülkeye çağırarak, Cezayir hava alanını Fransız uçaklarına kapatmıştı.

ÖZÜR TALEBİ

Cezayir idaresi, Fransız sömürgesi periyodunda yaşanan hak ihlalleri ve kaybedilen canlar için, Fransa’dan resmî özür talebinde bulunuyor. Şimdiye kadar bu istikametteki istekleri karşılamayı reddeden Paris, 2020’de sömürge aykırısı direniş hareketlerine katılan Cezayirli vatanseverlerin kemiklerini Cezayir’e iade etmekle yetinmişti. Sömürge periyodunda yaşanan birçok insanlık kabahati konusunda, Fransa hâlâ ayak diremeyi sürdürüyor.

Acılarla dolu bir geçmiş

Fransa, 1830’da işgal etmeye başladığı Cezayir’deki sömürge yönetimini 1962’ye kadar sona erdirmedi. Cezayirliler için acı anılarla dolu olan bu uzun periyot boyunca yüz binlerce insan hayatını kaybetti. 8 yıllık Cezayir bağımsızlık savaşı ise, 1 milyon civarında Cezayirlinin canına mal oldu. Fransa nihayet ülkeden çekilerek Cezayir’in bağımsızlığını tanımak durumunda kaldı, fakat eski sömürgesini denetim etmeye çalışma isteğinden hiç vazgeçmedi. Yakın geçmişle hesaplaşan Cezayir idaresi, son olarak okullarda Fransızca yerine İngilizce eğitime yönelerek, Fransız tesirini kırma konusunda kıymetli bir adım attı.

Yangın hâlâ devam ediyor

Tam 53 yıl evvel, 21 Ağustos 1969 günü, Mescid-i Aksa içindeki Kıble Mescidi, Avustralyalı Hristiyan Siyonist Dennis Michael Rohan tarafından kundaklandı. Kudüs’e turist kılığında gelerek Mescid-i Aksa ve etrafında uzun müddet keşiflerde bulunan Rohan, Aksa’yı yok ederek yerine “Süleyman Tapınağı”nın inşasını sağlamak için Kıble Mescidi’ni ateşe verdi.

İsrail’in Kudüs’ü işgalinden yalnızca 2 yıl sonra gerçekleştirilen fecî harekette, yangın Filistinlilerin kendi imkânlarıyla zahmetle söndürüldü. Devrin İsrail Başbakanı Golda Meir, yangın alanını şahsen ziyaret ettiğinde, alevler yerini çoktan bir harabeye bırakmıştı. Yangında Kıble Mescidi’nin bütün tarihî kısımlarıyla birlikte, Salahaddin Eyyubi’nin 1187’de mescide yerleştirdiği harika hoşluktaki minber de yok oldu.

Aksa Yangını, sonraki ay, Fas’ın başşehri Rabat’ta İslam dünyasının devlet ve hükümet liderlerinin katıldığı geniş kapsamlı bir toplantının düzenlenmesine neden oldu. Suudi Arabistan Hükümdarı Faysal’ın öncülüğünde düzenlenen toplantıyla, İslam Konferansı Örgütü (şimdiki ismiyle: İslam İşbirliği Teşkilatı) kuruldu. Birleşmiş Milletler’den sonra en büyük uluslar ortası yapılanma olan Cidde merkezli örgüt, İsrail işgaline karşı İslâm ülkeleri ortasındaki dayanışmayı artırmayı hedefliyordu.

Aksa Yangını’nın üzerinden yarım asırdan fazla bir vakit geçmiş olsa da, işgal altındaki mahzun duruşuyla, İslâm’ın birinci kıblesindeki yangın bugün de devam ediyor.

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et