Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu, Altılı Masa’nın yol haritası ve bir sonraki toplantı gündemine ait bir küme gazetecinin sorularını yanıtladı, değerli açıklamalarda bulundu.
Karamollaoğlu, genel liderlerin içinde yer alacağı “eşgüdüm kurulu” olarak isimlendirilebilecek bir yapı oluşturulacağını, ve bu gelecek Cumhurbaşkanı’nın bu şurayla birlikte karar alacağını belirtti.
Saadet Önderi, bir sonraki toplantıda bunu kamuoyuna da açıklayacaklarını söyledi.
Karamollaoğlu’nun gazetecilere açıklamaları şu halde oldu:
-Altılı Masa olarak anayasa değişikliği teklifinizi açıkladınız, bundan sonra yol haritanızda neler olacak?
Şu anda bizim açıkladığımız bu anayasa değişikliği hangi unsurları içine alacak, onunla ilgili bir çalışma yapıldı, bu da kamuoyuyla paylaşıldı bir rapor olarak da takdim edildi. Artık bunun gerisinden, idare nasıl olacak? Yani cumhurbaşkanı seçildi, cumhurbaşkanı şu anda biz ne yazarsak yazalım, bugünkü sisteme nazaran cumhurbaşkanı, yani layüsel (sorumsuz), kanunların üstünde. Seçildikten sonra, şunu söylerse – biz niçin söyledin deriz de – itirazımızın bir tesiri olmaz, “ben Kendi bildiğimi yaparım, 5 sene içinde de değişiklikleri yaparız” derse ne olacak. Onun için biz bir yol haritasını ortaya koymuş olduk. Yani seçimden sonra anayasa nasıl değişecek, cumhurbaşkanı bu süreçte nasıl çalışacak, istişareleri nasıl yapacak? Adeta parlamenter periyoda geçmişiz üzere çalışılacağını söz ediyoruz.
-Nasıl olacak pekala?
İstişareyle. O kadar. Yani biz bu değişikliği hızla devreye alacağız. Zira anayasa değişmeden sistemi değiştirmek mümkün değil. Anayasa’nın nasıl değişeceğini de biz kendi teklifimizle ortaya koymuş olduk. Onun için birinci günden itibaren ne yapacağımızı, cumhurbaşkanının nasıl çalışacağını, yani burada istişare en kıymetli mevzu. Yani cumhurbaşkanı, bütün siyasi parti genel liderleri ile istişare ederek karar alacak. Tekrar bir Bakanlar Heyeti oluşacak.
‘CUMHURBAŞKANI, BAKANLARI GENEL LİDERLERLE BELİRLEYECEK’
-Bu bakanlar nasıl belirlenecek?
Birlikte. Evet bu bahiste rastgele bir paylaşım yapılmadı. Vardığımız şey şu; seçim sonucuna nazaran cumhurbaşkanı parti genel liderleriyle görüşerek, bakanları onlardan bilgilerle belirleyecek. Ancak o bakanlar da bir istişare düzeneğinin içinde karar alacaklar. Zira aslında karar alma yetkileri yok şu anda. O karar, cumhurbaşkanı tarafından benimsenirse bir mana söz ediyor. İmzayı cumhurbaşkanı atacak.
Tabii buradaki süreci şimdiden kestirim edemiyoruz. 400’ün üzerinde milletvekili çıkarılırsa, çabucak anayasayı referanduma götürmeden değiştirebileceğiz. 360-400 ortası olursa referanduma götürme mecburiyeti var, 360 yakalanamazsa biz, belirli bir müddet, tahminen 5 sene bu türlü yönetim edeceğiz. Anayasa değişikliği yapılmadan, birlikte Türkiye’yi güya bir koalisyon hükümeti varmış üzere yöneteceğiz.
‘CUMHURBAŞKANI, GENEL LİDERLERLE İSTİŞAREYLE YÖNETME TAAHHÜDÜNDE BULUNACAK’
-Liderler, bu ortak idarenin neresinde olacak? Cumhurbaşkanı yardımcısı mı olacaklar, kabinede mi olacaklar?
Önümüzdeki toplantıda bu husus netleşecek. İki konu var esasen. Bir yol haritası dediğimiz bu; yani biz Türkiye’yi seçime kadar ve seçimden sonra nasıl yöneteceğiz? Biz şu mevzuda kararlıyız; birlikte yöneteceğiz. Motamot koalisyonlarda olduğu üzere yöneteceğiz. Lakin, birlikte yöneteceğiz de cumhurbaşkanı anayasa değişmediği için layüsel. Natürel nasıl olacak? Cumhurbaşkanı seçiminden evvel, cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti genel liderleri ile birlikte. “Ben bundan sonra, bu değişiklik sağlanana kadar siyasi parti genel liderleri ile istişare ederek Türkiye’yi yöneteceğim.” Bu taahhütte bulunacak, o kadar. Burada iş geliyor, mesela bazen şunu söylüyorlar, “parti genel liderleri cumhurbaşkanı yardımcısı olsun…”
-Mesela CHP o denli diyor…
Olamaz ki, mesela milletvekiliyse milletvekilliği düşer.
-Ama genel liderler milletvekili olmasın, diyorlar…
Niye olmasın? Biz şayet muhakkak bir mühlet Türkiye’yi yöneteceksek, bu koalisyon diyelim, genel liderlerin Meclis dışında kalması niçin gerekli? Önemli olanı bu istişare düzeneğinin ismi nasıl konulacak? Siz buna cumhurbaşkanı yardımcılığı derseniz, milletvekillikleri otomatikman düşer. Lakin cumhurbaşkanı bizatihi, “siyasi parti genel liderleri ile istişare ederek karar alacağım” derse kimsenin yapacağı bir şey yok. Bir makam tanım edilmiyor ki.
‘EŞGÜDÜM KONSEYİ DENEBİLİR’
-Yüksek İstişare Heyeti üzere bir heyet mu olacak?
Şimdi o denli bir şura var, fakat şu anda o heyetlerin hiçbir aktifliği yok. Halbuki, cumhurbaşkanı taahhüt edecek, genel liderler da bunu benimseyecek. Mesela buna teklif olarak “eşgüdüm” de denilebilir. Eşgüdüm kurulu… O kadar. Şayet cumhurbaşkanı istişare ederek karar almaya razıysa, bunu benimsedim, bu türlü çalışacağım diye kamuoyuna deklare etmesi bir taahhüttür. Cumhurbaşkanlığı makamına gelecek kişinin de bu taahhüdüne emniyetli.
‘CUMHURBAŞKANI YARDIMCILIĞI DİYEMEYİZ’
-Ağırlıklı görüş bu mu? Ortak görüş diyebilir miyiz?
Görüş bu. Natürel artık biz bunu önümüzdeki toplantıda, net bir biçimde tabir edeceğiz. Şu anda ben bunu bu türlü teklif ediyorum, lakin öbür arkadaşların da görüşü şu anda bundan farklı değil. Üzerinde durduğumuz mevzu şu, buna biz buna cumhurbaşkanlığı yardımcılığı diyemeyiz.
-Bunu ortak açıklamada görür müyüz?
Evet görürsünüz diye düşünüyorum. Ancak bu, benim yaptığım bu açıklama istikametinde bir açıklama olacak.
-Saadet Partisi başkanı olarak sizin de tercihiniz o vakit, milletvekili olmak…
Tabii. Parti genel liderlerinin mümkünse, doğal yeteri oy alamazsa milletvekili seçilemez. Parti genel lideri olması bunun garantisi olamaz. Lakin seçilmişse Meclis’te bulunmasının yararı var. Bizim kanaatimiz bu.
-Peki gelecek toplantıda, bakanlıkların, kurumların nasıl paylaşılacağı üzere ayrıntılar olacak mı?
Şu anda bu türlü bir şey gündeme gelmedi, görüşülmedi. Bu toplantıda da bunun kararının alınacağını düşünmüyorum şahsen. Lakin seçimden sonra o mevzu gündeme getirilir.
-Bir sonraki toplantı için takvim muhakkak mi, 15 gün mü, 1 ay sonra mı?
Onu birtakım sebeplerden ötürü açıklamadık. Fakat önümüzdeki günlerde açıklanır diye düşünüyorum. 15 günü geçer biraz.
‘TÜRKİYE BAŞBAKANSIZ KALMAYACAK’
-Yeni anayasa teklifinize Cumhurbaşkanı “ucube bir teklif” olarak nitelendirdi. Bu yoruma ne dersiniz?
Ucubelik neresindeymiş? Ben bu formda teklifin yorumlanmasını garipserim. Güçlendirilmiş parlamenter sistemde, bir hükümet şayet düşürülecekse, yeni hükümetin başbakanı da belirlenmiş olacak. Yani, Türkiye hiçbir vakit Meclis tarafından onaylanmamış bir başbakansız kalmayacak. Çok açık ve net.
FİİLEN DİKTA REJİMİ VAR”
-Bahçeli de “geriye saracaklar” dedi, iktidardan da “vesayeti çağırma” eleştirisi var…
Biz Meclis’in şahsiyet kazanmasını istiyoruz. Şu anda Meclis’in bir değeri yok. Meclis bir istişare, karar sistemi olarak elbette devrede olmalı. Nereye giderseniz gidin. Başkanlık sisteminin olduğu muhakkak başlı iki ülke var. ABD’de de lider tek başına seçiliyor, lakin Meclis de, senato da kendi kararını almakta lidere tabi değiller alabiliyorlar, lider buna uymak mecburiyetinde. Fransa’da tekrar başkanlık sistemi var, tekrar kanunları lider değil Meclis yapıyor. Bunun elzem olduğuna değil, geçmişe dönük, yalnızca güya biz ezalar içine düşecekmişiz üzere tabirlerle diktatörlüğü savunamazsınız. Şu anda
Türkiye’de fiilen dikta rejimi var. Biz kimse ne derse desin, cumhurbaşkanı karar alıyor, Meclis buna mahzur olamıyor, yanlış karar da alsa. Bir düzenek yok. Artık siz dikta rejimini savunuyorsunuz ve bunun da çok ileri bir periyot olduğunu söylüyorsunuz. Yahu bunu isteyen Amerika, Türk halkı değil. Amerika diyor ki ben kurumlarla müesseslerle muhatap olmak istemiyorum. Ben Amerika yönetiyor demiyorum, ancak Amerika yönetiyormuş üzere bir intibaının doğmasına vesile oluyor.
‘ÇOK ŞİRKETE DÖNÜŞÜYOR, ONDAN ÜZÜLÜYOR’
-Erdoğan anayasa teklifinizi eleştirdiği konuşmasında ayrıyeten, “Bunların sıkıntısı ülkeyi yönetmek değil, ülkenin gelirlerini kendi ortalarında paylaşacak paravan şirket kurmaktır” diyor…
Vay vay vay. Tek şirket, çok şirkete dönüyor ondan üzülüyor. Şu kesin, cumhurbaşkanı tek başına bu kararları alamayacak bu tasarrufta bulunamayacak. Bunlar bir ortaya gelip devlet imkanlarını paylaşacaklar! Allah’tan kork bunu söylemek için, biz varız en azından. Biz devletin imkanlarını paylaşmak için bir ortaya geleceğiz! İnsan çekinir, utanır bu türlü bir şey olur mu? Şu anda Türkiye’deki yağma dünyanın hiçbir yerinde yok. İşin makus tarafı sorgulanamıyor. Fakat Meclis olduğu vakit bunların hepsi sorgulanır. Cumhurbaşkanı da Başbakan da milletvekilleri de bakanlar da sorgulanır. O imkan verilecek Meclis’e. Artık o imkan yok. “Eskiye dönüş olarak yorumlanabilirdi”
-Anayasa teklifinizde, cumhurbaşkanı yetkileri sembolik olacak diyorsunuz lakin halk tarafından seçilmesi öngörülüyor. Siz iktidarın tenkitlerinden kaçınmak için mi bunu korudunuz?
Ne olur Cumhurbaşkanını da halk seçse? Cumhurbaşkanını halk seçerse bu Meclis’in üstünde olur, nereden çıktı bu? Bizim sıkıntımız Cumhurbaşkanının aldığı kararların kesinlikle sorgulanabilmesi gerekir.. Bunun karşısında da bir Meclis olacak. Cumhurbaşkanı da yeri geldiğinde bir grup kararları alabilir. Biz tekliflerimizi sunduk. Bu müzakere de edilebilir gerekirse çıkmaza girerse, yeni seçimi de zorlayabilir.
Halkın seçmesi biraz daha bugünkü sistemle de milletin görüşünün yansıması babında yararlı olur diye düşündük. İlla Meclis seçsin diye bir kanaat, o eskiye dönüş olarak yorumlanabilirdi. Biz burada bilahare cumhurbaşkanının yetkileri müzakere edilebilir, kısıtlanır yerine nazaran lakin ne olursa olsun, cumhurbaşkanı tek başına her türlü kararı alma ve uygulama makamında değildir artık. Üzerinde durduğumuz nokta bu. Kimin seçeceği bu karar alındıktan sonra bana nazaran tali bir mevzudur. Meclis de seçse halk da seçse. “Halk seçerse benim yetkilerimi kimse kısıtlamamalı!” Meclis’i kim seçiyor, öbürleri mı?
-AKP’nin başörtüsü ile ilgili anayasa değişikliği ile ilgili tavrınız ne olacak? Altılı Masa’da konuştunuz mu?
Başörtüsü sorununu tek başına getirdi, yanına onu zedeleyecek öbür şeyler koymadıysa biz buna evet deriz. Ben buna başka siyasi partilerin de hayır diyeceğini şahsen düşünmüyorum. Ancak bunu bulandırırlarsa bu farklı husus. Yanına bir kaide ekleyecek şekilde bir teklif olursa o farklı kıymetlendirilir. Aile sıkıntısını biz de önemsiyoruz. Aile toplumun temelidir. Biz aileyi korumakla mükellefiz. Aile yapısı ile ilgili net sözümüz var. Aile bir bayan, erkek ve çocuklardan meydana gelir.
‘Adayı önümüzdeki sene başlarında açıklamak gerekebilir’
-CUMHURBAŞKANI ADAYINIZI ŞUBAT AYINDA GÖRÜR MÜYÜZ?
Şunu söyledik benim de kanaatim oydu; adaylık lakin seçim kararı alındıktan sonra açıklanır. Kimi kestirimler var seçim tahminen Mart, tahminen Nisan’da, Haziran’ı kimse beklemiyor. Büyük ihtimalle Mayıs ayında olabilir. Tüm bu argümanlar var. Hangisi geçerli olacak bir kişi karar verecek, sayın cumhurbaşkanı. Adayın ne vakit açıklanacağı ayrıntısına girmedik. Bunun zaruret olduğunu da düşünmüyorum. Lakin bu bahis son vakitlerde gündeme fazla getirildiği için tahminen de önümüzdeki sene başlarında bunu açıklamak gerekebilir. Lakin vilayetle de bunu açıklayacağız vakti geldi üzere bir kanaatimiz yok. Bu bahis da görüşülmedi.
-Sadece adayı mı açıklayacaksınız? Başkanların pozisyonu, Merkez Bankası lider adayları üzere kritik kurumların lideri da birlikte açıklanır mı?
Ben bunun taraftarı değilim. Bu türlü bir yola girmek öbür bir hava estirir. Siz daha seçim yapılmadan Merkez Bankası lideri şu olsun dediğinizde bu türlü şey olur mu diyene ne diyeceksiniz. -Millet iradesi daha tecelli etmemiş- O ayrıntıya girmek mantıkla uyuşmaz.
‘KARAKTERSİZLİK OLUR’
-O adayın en değerli özelliği de bahsettiğiniz eşgüdümü sağlama mı olacak?
Aynen. Natürel. O bunu kamuoyu nezdinde deklare edecek. Ben bu türlü çalışacağım diye. Bunun hukuksal tarafı yok. Ancak kamuoyu nezdinde bu türlü bir taahhütte bulunursa bir insan, herhalde cumhurbaşkanı olacak kişinin de bu taahhüdüne sadık kalması beklenir.
Latifeyle karışık diyorum, cumhurbaşkanı seçildi, bütün bunları da yazdı, “teşekkür ediyorum bana da yetkiyi verdiniz, fakat aceleye ne gereksinim var, 5 yıl içinde bunu gerçekleştiririz…” Diyebilir mi, diyebilir. Fakat bu karaktersizlik olur. Seçildikten sonra cumhurbaşkanının bu türlü bir hal sergilemesi tam bir karaktersizlik olur.
PARLAMENTER SİSTEME GEÇİŞ SÜRECİ: EN AZ 6 AY GEREKLİ
-360 üstü ancak 400 altı milletvekiliyle gelirseniz, parlamenter sisteme ne kadar müddette geçmeyi planlıyorsunuz?
Tahminimiz 6 ay 1.5 yıl ortasında. Ne olursa olsun en az 6 ay gerekli. Burada bir ekip çalışmalar yapılacak. Biz birtakım prensipleri belirliyoruz lakin Meclis teşekkül ettikten sonra kesinlikle Meclis’in de kanaatleri ortaya konulacak. Gerisinden bunlar kanun teklifleri, anayasa değişikliği teklifi haline getirilecek, bu teklifler komitelerde görüşülecek. 360-400 ortası ise kamuoyuna sunulacak, vatandaşın görüşüne başvurulacak.
‘MASADA ÇEKİŞME YOK’
Yani masada bu türlü bir çekişme yok. Lakin dışarıdan bu gündeme getiriliyor. Ben bunun partilerin kendi bünyeleriyle alakalı bir mevzu olduğu kanaatindeyim. Yani her parti, kendi içinde farklı kanaati olan farklı beşerler var. İster istemez bu kanaatlerde yeri geliyor gündeme getiriliyor. Ancak bu genel liderlerin genel yaklaşımını değiştiriyor mu? Ben değiştirmiyor, diye görüyorum ben buna şahit olmadım. Onun için bu tip savların Altılı Masa’yı şu anda bağlayamayacağı kanaatindeyim. Yarın ne olur onu da bilemeyiz.
‘SEÇİM İKİNCİ TİPE KALMAMALI’
-Seçimlerde kilit parti HDP. Masada yok lakin oyları belirleyici olacak. Sizce HDP aday çıkarmalı mı?
Tabi natürel şu anda fazla bir şey söylememiz mümkün değil lakin bu noktada HDD’nin hali çok değerli. Yani belirleyici faktör olacak ister istemez onlar da kendi siyasetlerini dikkate alarak bir siyaset belirliyorlar, çalışıyorlar yani nasıl bir karar verirler onu bilemiyorum. Fakat bu seçimin birinci cinste bitmesi çok değerli. Yani bunun ikinci tipe kalmaması lazım. Birinci cinste bitmesi için inşallah gerekli adımlar atılır. İstanbul seçimlerinde Tayyip beyefendi ortadaki fark az olunca bize yüklendi. “Siz olmasaydınız biz bu seçimi kazanacaktık” dedi. Allahtan ki ikinci seçimde fark 800 bindi. Bizimki devede kulak kaldı.