Ayşe Naz Bulamur
Reklamcı bir arkadaşımın ricası üzerine, dört yıldır reyting rekorları kıran, Talat Bulut ve Şevval Sam’ın başrollerindeki ‘Yasak Elma’ dizisini seyretmeye başladım. “Yalılarda geçiyor, herkes ne şık, uçuruyor dizi beni öbür bir dünyaya” diyor konuğum, Boğaziçi Üniversitesi Kennedy Lodge’da görünüme nazır yemek yerken.
İstanbul sosyetesini eleştiren dizinin açılış müziği, Richard Gere ve Julia Roberts’ın unutulmaz sineması “Pretty Woman”ın müziği. Dizi neden Türkiye’deki sınıf çatışmasını bir Amerikan sineması üzerinden anlatsın diye düşünüyorum. Sinemada, varlıklı, güzel Edward, iş yemeklerinde ve seyahatlerinde eşlik etmesi için tuttuğu seks çalışanı Vivian’a vakitle âşık oluyor. Bayanın tek koşulu var, o da dudak dudağa öpüşmemek. Her sahnede karakterlerin birbirlerine bakışı ve dokunuşlarından vakitle gelişen aşklarını hissediyoruz, bilhassa Vivian prensiplerini kırıp Edward’ı öptüğünde…
‘Yasak Elma’, “Pretty Woman” göndermesi ile, maddi çıkar gözeten karakterlerin yalnızca kiralık aşk yaşadıklarını ima ediyor. Eş adayları, banka hesapları, otomobilleri ve villaları üzerinden bedellendiriliyor. 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof Karl Marx, ‘Meta Fetişizmi’ isimli yapıtında, kapitalizmle birlikte bireylerin satın alınabilecek eserlere dönüştüğünü savunur. Dizi de günümüz İstanbulluların bedellerinin para üzerinden ölçüldüğünü gösteriyor. Sosyetenin gözdesi Nadir, eşi Halit’ten yüklü bir nafakayla boşanabilmek için garson Yıldız’ı hizmetçi olarak işe alır ve eşini ‘baştan çıkartmasını’ ister. Aklınca müstehcen fotoğraflarını çekip, varlıklı bir dul olacaktır. Ama sosyeteye hayran Yıldız, Ender’in oyununu Halit’e ifşa eder, âşık olmadığı halde evlenir ve böylelikle yıldızı parlar. Şatafatlı hayatı biten Nadir, Halit’le tekrar birlikte olabilmek için Halit’in yeni eşiyle birebir çatı altında yaşar.
Dizinin atıf yaptığı “Pretty Woman”dan bir başka farkı, öpüşme değil şefkatli bir dokunuş sahnesi bile olmaması. “Dost başa düşman ayağa” diyor jenerik, bayanların topuklu sandaletlerine
odaklanarak. Halit’in, eski eşine “asalak kardeşini al git buradan” ve müsaadesiz evlenen kızına “defol git evimden” demesi de Marx’ın savunduğu üzere kapitalist iktisatta aile bağlarının koptuğunu, insanların birbirinden yabancılaştığını gösteriyor. Servet uğruna eş bile zehirleniyor.
Dizi, sevgisiz, işsiz güçsüz, sanattan uzak sosyete ile dalga geçiyor; onları çocukluğumun kocaman mavi gözlü ve donuk bakışlı bebeklerine benzeterek. Mavi gözlü oyuncuların (Kıvanç Kasabalı, Şevval Sam, Onur Tuna) seçilmesi tesadüf mü? Markaja alınan, güya biraz maviliği ile oynanmış, gözlerde hiçbir his belirtisi yok. Karakterlerin mimikleri, el hareketleri de ne kadar robotik. Bilhassa Nadir rolündeki Şevval Sam, bu histerik el ve dudak hareketlerini çok hoş yapıyor.
Peki, biz neden animasyon karakterlerini andıran bu servet avcılarını izliyoruz? Yasak ağaçtan elma yiyip cennetten kovulan Havva üzere, biz de hata işlemek değerine bu şatafatlı yalılarda uyanma düşleri kuruyoruz da ondan. Bayanlar, pinpon topu üzere oynadıkları varlıklı Halit’i baştan çıkarmaya çalışırken, dizi de seyirciyi baştan çıkarıyor. Yasak elmanın— yalnızca belli bir zümrenin erişebileceği yalılarla çevrili boğaz hattının—tadına biz de bakmak istiyoruz…
Ve dizi, öyküyü anlatma yetkisini, doğuştan varlıklı birine değil de garsonluktan sosyeteye geçen Yıldız’a vererek, seyirciye sınıf atlama ümidi veriyor. Bir yıldız üzere doğma serüvenini anlatırken, “siz de hayata deniz görünümlü pencerenizden bakabilirsiniz” bildirisini veriyor. Anlatıcı göz de ürkütücü bir mavi değil, yeşil. Bir an güveniyoruz ona. Kendimizi, tıpkı Yıldız
gibi, lüks bir yatta, günbatımında, şarap içerken tahayyül ediyoruz. Lakin senarist, meşhur Amerikan pembe dizisi ‘Yalan Rüzgarı’na referans vererek köşeyi dönme hayalinin büsbütün kurgusal olduğunu vurguluyor. Boğaz da tüm çekiliği ile bizi adeta rüzgâr üzere çarparken anlıyoruz sınıf atlama sevdasının palavra olduğunu.